رشته مهندسی کامپیوتر، بازار کار و مهارت‌های شغلی این رشته

مهندسی کامپیوتر (Computer Engineering) با کد رشته 1277 ،رشته‌ای است که در آن مباحث نرم‌افزاری و سخت‌افزاری سیستم‌های کامپیوتری و مباحث مربوط به امنیت و شبکه و هوش مصنوعی و بسیاری از موارد دیگر مطالعه می‌شود.

رشته مهندسی کامپیوتر، بازار کار و مهارت‌های شغلی این رشته، طول دوره و واحدهای دانشگاهی

دانش‌آموزان اگر بخواهند وارد هر یک از گرایش‌های مهندسی کامپیوتر شوند باید کنکور سراسری علوم ریاضی و فنی شرکت کنند، با شرکت در این کنکور و کسب رتبه مناسب می‌توانند در یکی از رشته‌های مهندسی کامپیوتر و یا علوم کامپیوتر وارد دانشگاه شوند. البته از هنرستان نیز می‌توان وارد این رشته شد ولی متاسفانه در هنرستان زمینه ریاضی دانش آموزان ضعیف است و بعدا برای ادامه تحصیل باید سختی تحمل کنند.

طبق آیین نامه‌های مصوب وزارت علوم، تحقیقات و فناوری دوره‌ی کارشناسی رشته مهندسی کامپیوتر از سال 1395 با ادغام گرایش‌های مختلف (نرم افزار، سخت افزار و فناوری اطلاعات) دارای گرایش نمی‌باشد.

به این معنی که دانشجوها قبل از این، پس از گذراندن 4 ترم انتخاب گرایش (نرم افزار، سخت افزار، آی‌تی) انجام می‌دادند، ولی بعد از ادغام گرایش‌ها در انتخاب رشته فقط مهندسی کامپیوتر را انتخاب می‌کنند و در دانشگاه واحدهای مشابه می‌گذرانند. البته با توجه به علاقه خود می‌توانند دروس تخصصی خاصی را بگذارنند که این را دانشگاه تعیین می‌کند. لازم به ذکر است که در هر صورت در مدرک کارشناسی تنها عنوان مهندسی کامپیوتر ذکر می‌شود.

طول دوره و واحدهای دانشگاهی مقطع کارشناسی

طول دوره کارشناسی مهندسی کامپیوتر ۴ سال و در طی این دوره دانشجویان 20 واحد دروس عمومی، 25 واحد دروس پایه، 61 واحد دروس اصلی، 21 واحد دروس تخصصی و 13 واحد دروس اختیاری که در مجموع 140 واحد می‌شود را اخذ می‌کنند.

گرایش های ارشد رشته مهندسی کامپیوتر

• گرایش شبکه‌های کامپیوتری (کد ضریب 1)
• گرایش رایانش امن (کد ضریب 1)
• گرایش هوش مصنوعی و رباتیکز (کد ضریب 2)
• گرایش معماری سیستم‌های کامپیوتری (کد ضریب 3)
• گرایش نرم افزار (کد ضریب 4)
• گرایش بیوانفورماتیک (کد ضریب 4)
• گرایش علوم داده (کد ضریب 4)
• الگوریتم‌ها و محاسبات (کد ضریب 4)
• قرآن کاوی رایانشی (کد ضریب 2)
• علوم و فناوری شبکه (کد ضریب 1)
• مواد، انرژی و تکنولوژی کوانتومی (کد ضریب 4)
• یادگیری الکترونیکی (کد ضریب 4)
• مدیریت آموزشگاهی ویژه هنرستان‌ها (ویژه فرهنگیان) (کد ضریب 4)

فارغ التحصیلان دوره کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر توانایی‌های زیادی دارند و از آن‌ها انتظار می‌رود در موارد زیر توانایی لازم را داشته باشند:

• بررسی و شناخت نرم افزارها و سخت افزارهای جدید و به کارگیری آن‌ها
• طراحی، تحقیق، به روزسازی، بهینه سازی، امنیت و نوآوری در سیستم‌های کامپیوتری، شبکه‌ای و هوشمند سخت
• افزاری و نرم افزاری مورد استفاده در کلیه صنایع کشور
• بررسی کمبودها و نیازهای نرم افزاری و سخت افزاری بخش‌های صنعت و خدمات و تدوین نیازهای آن‌ها، امکان سنجی و
• تعیین ابزار و نیروی انسانی لازم برای رفع کمبودها
• عیب یابی کامپیوترها و سیستم‌های کامپیوتری و رفع عیب‌ها
• شناسایی فنون جدید طراحی و ساخت رایانه و ارزیابی و به کارگیری آن‌ها

زمینه‌های تخصصی رشته مهندسی کامپیوتر

برنامه‌نویسی، رمزنگاری و محافظت از اطلاعات

مهندسان رایانه روی برنامه‌نویسی، رمزنگاری و محافظت از اطلاعاتی مانند تصاویر دیجیتال و موسیقی برای ایجاد روش‌های جدید برای محافظت از انواع مختلف داده و روی ارتباطات بی‌سیم، سیستم‌های چند آنتن، انتقال نوری کار می‌کنند.

ارتباطات و شبکه‌های بی‌سیم

کسانی که روی ارتباطات و شبکه‌های بی‌سیم تمرکز می‌کنند، در سیستم‌های مخابراتی و شبکه‌ها (به خصوص شبکه‌های بی‌سیم) به صورت تخصصی و پیشرفته کار می‌کنند. مدولاسیون و کدگذاری خطا و نظریه اطلاعات و طراحی شبکه با سرعت بالا، طراحی و تجزیه و تحلیل سیستم های تحمل پذیر خطا، و طرح‌های ذخیره‌سازی و انتقال بخشی از این تخصص است.

کامپایلرها و سیستم عامل

این تخصص بر طراحی و توسعه کامپایلرها و سیستم عامل‌ها تمرکز دارد. مهندسین در این زمینه سیستم عامل جدیدی را توسعه می‌دهند. معماری سیستم، تکنیک‌های تحلیل برنامه و تکنیک‌های جدید برای اطمینان از کیفیت نمونه‌هایی از کار در این زمینه است.

علم محاسباتی و مهندسی

علوم و مهندسی محاسبات یک رشته نسبتاً جدید است. کار افراد در این زمینه، کشف روش‌های محاسباتی برای فرموله کردن و حل مشکلات پیچیده ریاضی در مهندسی و علوم فیزیکی و اجتماعی است. طراحی هواپیما، طراحی مدار VLSI، سیستم‌های تشخیص رادار، انتقال یون از طریق کانال‌های بیولوژیکی نمونه‌هایی از کار در این زمینه است.

شبکه‌های رایانه‌ای محاسبات همراه و سیستم‌های توزیع شده

در این تخصص، مهندسان محیط‌های یکپارچه را برای محاسبات، ارتباطات و دسترسی به اطلاعات ایجاد می‌کنند. مانند شبکه‌های بی‌سیم، مدیریت منابع در سیستم‌های مختلف و بهبود کیفیت خدمات در موبایل و دستگاه‌های خودپرداز و کار بر روی سیستم‌های شبکه‌های بی‌سیم از نمونه‌های کار در این زمینه است

سیستم‌های رایانه‌ای

مهندسین کامپیوتر در سیستم‌های رایانه‌ای بر روی پروژه‌های تحقیقاتی کار می‌کنند که برای رایانه قابل اعتماد، امن و با کارایی بالا امکان‌پذیر است. سیستم‌های پروژه‌هایی مانند طراحی پردازنده‌های چند رشته‌ای و پردازش موازی در این زمینه گنجانده شده‌است.معماری رایانه شامل طراحی واحد مرکزی پردازش، چیدمان سلسله مراتب ذخیره‌سازی و سازمان حافظه است.

بینایی رایانه و رباتیک

در این تخصص، مهندسان رایانه بر روی توسعه تکنولوژی حسگر بصری تمرکز می‌کنند تا یک محیط را درک کنند، نمایه‌ای از یک محیط زیست و دستکاری در محیط زیست، سپس اطلاعات جمع‌آوری شده سه بعدی برای اجرای وظایفی پردازش می‌شود. انواع وظایف شامل بهبود مدل‌سازی انسان، ارتباطات تصویری و رابط‌های انسانی و رایانه است. دستگاه‌هایی مانند دوربین‌های ویژه با سنسور بینایی همه‌کاره

سیستم‌های جاسازی شده

افرادی که در این زمینه کار می‌کنند، تکنولوژی را برای افزایش سرعت، قابلیت اطمینان و عملکرد سیستم‌های جاسازی شده در بسیاری از آنها طراحی می‌کنند. سیستم‌های جاسازی شده در بسیاری ازدستگاه‌ها از یک رادیو FM کوچک تا شاتل فضایی یافت می‌شود. تحولات جاری در سیستم‌های جاسازی شده شامل موارد زیر است: وسایل نقلیه خودکار و تجهیزات برای انجام جستجو و نجات خودکار و سیستم‌های حمل و نقل و هماهنگی انسان و ربات برای تعمیر تجهیزات درفضا. از سال ۲۰۱۸، تعبیه تخصص مهندسی رایانه شامل طراحی سیستم بر روی تراشه، معماری محاسبات لبه و اینترنت اشیا است.

مدارهای مجتمع، طراحی VLSI، تست و CAD

این تخصص مهندسی رایانه نیاز به دانش کافی از الکترونیک و سیستم‌های الکتریکی دارد. مهندسانی که در این کار هستند بر روی افزایش سرعت، قابلیت اطمینان و بهره‌وری انرژی نسل بعدی مدارهای مجتمع (VLSI) مقیاس بسیار بزرگ و میکروسیستم کار می‌کنند یک مثال از این تخصص کار بر روی کاهش مصرف انرژی الگوریتم‌های VLSI و معماری است.

پردازش سیگنال، تصویر و گفتار

مهندسان رایانه در این زمینه به بهبود در تعامل انسان و رایانه می‌پردازند، از جمله تشخیص گفتار و چهره، تصویربرداری پزشکی و علمی یا سیستم‌های ارتباطی، دیگر کارها در این زمینه شامل توسعه چشم رایانه مانند تشخیص ویژگی‌های صورت انسان است.

بازار کار و مهارت‌های شغلی رشته مهندسی کامپیوتر

 دوره کارشناسی ارشد مهندسی کامپیوتر، یکی از مجموعه‌های آموزش عالی در زمینه فنی مهندسی است و هدف از آن تربیت افرادی است که در زمینه مطالعه، طراحی، ساخت، راه اندازی و نگهداری سیستم‌های سخت افزاری و نرم افزاری، عیب یابی، تعمیر، اصلاح و توسعه فعالیت کنند و همچنین در طراحی، شبیه سازی، فرآوری، پردازش، جمع آوری، سازماندهی، طبقه بندی، استفاده و انتقال اطلاعات و مدیریت فرآیند آن‌ها تبحر لازم را داشته باشند.

بیشتر مشاغل در این حرفه در حال پیشرفت است و روز به روز فرصت‌های شغلی تخصصی‌تری به وجود می‌آید. بیشتر مهندسان کامپیوتر در مقایسه با سایر مشاغل امنیت شغلی عالی دارند و هر ساله بیشتر کشورها متقاضی جذب این مهندسین هستند. این حرفه نه تنها از بین نمی‌رود بلکه روز به روز جایگاه بیشتری در همه صنایع پیدا می‌کند.

کشورهایی مانند سوئیس، کانادا، استرالیا، هلند، آلمان، ایالات متحده آمریکا، سوئد، دانمارک، سنگاپور، انگلستان از کشورهای برتر برای مهندسین این حرفه هستند.

بهترین مسیر برای اینکه دانشجویان بتوانند در زمینه خاصی تخصص داشته باشند و یا تمایل به اپلای کردن و ادامه تحصیل در خارج از کشور را داشته باشند، داشتن مدرک کارشناسی ارشد از یکی از دانشگاه‌های معتبر ایران است.

تهیه کننده و گردآورنده: سرکار خانم فاطمه علائی